مشخصات مدارس بسیار اثربخش چیست؟

مشخصات مدارس بسیار اثربخش :

1– مواد درسی :

– مدرسه اهداف آموزشی روشنی دارد.

– مدرسه دارای یک برنامه متعادل و سازماندهی شده است که نیاز دانش آموزان را بر آورده می کند.

– مدرسه برنامه هایی دارد که فرصت یادگیری مهارتهای لازم برای دانش آموزان را فراهم می آورد.

– مشارکت فعالانه والدین در فعالیت های آموزشی فرزندانشان.

2- تصمیم گیری :

– مشارکت فعالانه معلمین در تعیین اهداف  مدرسه

– مشارکت فعالانه معلمین در تصمیم گیریهای مدرسه

– مشارکت فعالانه افراد محله (والدین) در تصمیم گیریهای مدرسه

3– مفاهیم :

– وجود منابع کافی مورد نیاز برای اینکه معلمین بتوانند به طور موثر تر تدریس کند.

– مدرسه دارای معلمین با انگیزه و توانا ست .

4- نتایج :

– آمار کسانی که ترک تحصیل می کنند یا به مدارس دیگر می روند خیلی کم است.

– نمرات امتحان منعکس کننده موفقیت تحصیلی دانش آموزان است.

– موفقیت قابل ملاحظه دانش آموزان در راهیابی به دانشگاهها و موسسات آموزش عالی کشور

5- رهبریت :

مدیر یا سرگروه آموزشی که :

-قادر به تقسیم منصفانه و منطقی منابع است .

– از تخصیص منابع منطبق با نیازهای آموزشی اطمینان حاصل می کند.

– پاسخگو و حمایت کننده نیاز معلمین است .

– توجه و تاکید به رشد حرفه ای معلمین دارد.

– معلمین را در شرکت در برنامه های حرفه ای و دوره های آموزشی ضمن خدمت تشویق می کند و از مهارتهایی که از طریق این برنامه ها بدست می آورند استفاده می کنند.

– آگاهی از اینکه چه در مدرسه اتفاق می افتد.

– روابط موثری با ناحیه آموزشی،معلمین،دانش آموزان و مردم محله ایجاد می کند.

– حاضر است ریسک کند.

– برای معلمین بازخوردهایی برای ارزشیابی کارشان فراهم می سازد.

– از مرور مستمر برنامه های مدرسه ،اطمینان حاصل می کند و اینکه پیشرفت آنها در جهت نیل به اهداف ارزشیابی شود.

6-جو :

– مدرسه دارای ارزشهای مهمی است .

– کادر آموزشی و دانش آموزان احساس تعهد و وفاداری به اهداف و ارزشهای مدرسه دارند.

– مدرسه محیطی مطبوع، پرهیجان و پرتحرک برای معلمین و دانش آموزان دارد.

– از دانش آموزان انتظار موفقیت در مدرسه می رود.

– تعهد به یادگیری در مدرسه مشهود است.

– از سرگروه ها ، معلمین و دانش آموزان انتظار می رود که در کارهایشان موفقیت کسب کنند.

– دانش آموزان دارای روحیه خوبی در مدرسه می باشند.

– دانش آموزان به دیگران و متعلقات آنها احترام می گذارند.

– شرایط قبول مسئولیت برای دانش آموزان در مدرسه وجود دارد.

– انضباط در مدرسه حاکم است.

– مواقع کمی وجود دارد که مدیریت به طور مستقیم در مشکلات انضباطی دانش آموزان ملاحظه می کند.

– غیبت در میان دانش آموزان کم است.

– موارد توقیف، اخطار یا اخراج موقت یا دائمی دانش آموزان کم است.

– مورد مجرمیت (سرقت،خرابکاری و…) دانش آموزان خیلی کم است.

– معلمین در مدرسه از روحیه بالایی برخوردارند.

– غیبت از مدرسه در معلمین کم است.

– مورد درخواست انتقال از مدرسه به مدرسه دیگر کم است. (شیرازی ،1373)

جدول شماره 14-2 برخی معیارهای اثربخشی مدرسه و تعاریف عملیاتی آنها را بیان می کند. این معیارها هم نشان دهنده  مفهوم و گستره اثربخشی مدرسه و راهنمای ارتقای سطح آن هستند و هم زمینه را برای ارزشیابی میزان اثربخشی مدرسه در چهار حوزه فعالیت های اساسی یعنی : دستیابی به هدف ، الگوهای فرهنگی، یکپارچگی درونی انطباق با محیطهای بیرونی فراهم می آورند. بنابراین می توان مدارس را به طور نسبی بر اساس معیارهای مذکور با یکدیگر مقایسه کرد. با استانداردهای روشن و مشخص تری برای هر بعد تدوین کرد و با توجه به آن اثربخشی مدارس و مدیران ارزیابی و قضاوت قرار داد.(ترک زاده،1377)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل شماره 14-2 ابعاد اثربخشی مدرسه

ابعاد	اندازه ها(تعاریف)	حوزه های فعالیت اساسی
1- بهره وری	حدی که دانش آموزان ،معلمان،گروهها و مدارس، پیامدها و خدمات مورد نظر اهداف را محقق می سازند.	دستیابی به هدف
2-کارایی	نسبت عملکرد افراد و مدرسه در مقابل هزینه های مصرف شده برای آن هزینه ها نه تنها به شکل زمان و پول محاسبه می شد. بلکه اهداف و نتایجی که از آنها چشم پوشی شده نیز در نظر گرفته می شود و به این علت که ممکن بود اهداف یا نتایج دیگری مورد تاکید قرار گیرد.	حفظ یکپارچگی
3-کیفیت	سطح در کیفیت دستاوردها، نتایج،عملکرد و خدمات افراد در مدرسه	دستیابی به هدف
4-رشد	بهبود در کیفیت پیشنهادها، تفاهم و نوآوری، استعداد و شایستگی عمومی وقتی که وضعیت فعلی مدرسه با وضعیت گذشته اش مقایسه شود.	دستیابی به هدف
5-غیبت گرایی	تعداد دفعات عدم حضور و فراوانی غیبت معلمان، دانش آموزان و دیگر کارکنان مدرسه	حفظ یکپارچگی درونی
6-انتقال	تعداد انتقالهای داوطلبانه و جابجایی های دانش آموزان و هیئت آموزشی و کارکنان دیگر	حفظ یکپارچگی درونی
7-رضایت شغلی معلمان	حدی که معلمان از پیامدهای شغلی مختلفی که دریافت می دارند، خوشحال می شوند.	حفظ یکپارچگی درونی
8-رضایت شغلی دانش آموزان	میزانی که دانش آموزان از نتایج آموزشی که دریافت می دارند، خوشحال می شوند.	حفظ یکپارچگی درونی
9-انگیزش	درجه قدرتمندی رغبت و تمایل معلمان، دانش آموزان و دیگر کارکنان مدرسه برای درگیر شدن در کار مدرسه	حفظ یکپارچگی درونی
10-روحیه	احساس خوب کلی که معلمان، والدین، دانش آموزان و دیگران نسبت به مدرسه، رسوم و اهداف آن دارند و میزان خوشحالی آنها از اینکه بخشی از مدرسه هستند.	الگوهای فرهنگی
11-انسجام	میزانی که دانش آموزان و معلمان یکدیگر را دوست دارند با یکدیگر به خوبی کار می کنند،ارتباط کامل و باز برقرار می نمایند و کوششهایشان را هماهنگ می سازند.	الگوهای فرهنگی
12-انعطاف و انطباق	توانایی مدرسه برای تغییر رویه ها و راههای عملی در پاسخ به اجتماع و دیگر تغییرات بیرونی	انطباق بیرونی
13-برنامه ریزی و هدفگذاری	درجه ای که اعضای مدرسه مراحل آینده را برنامه ریزی می کنند و در عمل هدفگذاری سهیم می شوند.	دستیابی به هدف
14-همسازی هدف	میزانی که اعضای اجتماع، والدین و دانش آموزان توافق دارند که اهداف یکسانی برای مدرسه وجود دارد.	الگوهای فرهنگی
15-درون سازی اهداف سازمانی	پذیرش اهداف مدرسه و باور والدین، معلمان و دانش آموزان مبنی بر اینکه اهداف مدرسه درست و مناسب هستند.	الگوهای فرهنگی
16-مهرت های رهبری و مدیریت	سطح کلی توانایی مدیران مدارس، ناظران و دیگر رهبران در هدایت و انجام وظایف اصلی مدرسه	دستیابی به هدف
17-مدیریت اطلاعات و ارتباطات	تمامیت کارایی انتشار و تکافوی اطلاعاتی که توسط همه بخشهای مدرسه شامل معلمان و والدین و اجتماع، در کلیت خود برای اثربخشی مدرسه مهم تلقی می شود.	حفظ یکپارچگی درونی
18-آمادگی	احتمال اینکه مدرسه بتواند وظایف تعیین شده را آن طور که از او خواسته شده به طور اثربخشی انجام بدهد یا اهداف تعیین شده را محقق سازد.	انطباق بیرونی
19-به کارگیری محیط	میزانی که مدرسه با اجتماع خود و دیگر عرصه های محیطش به طور موفقیت آمیزی تعامل می کند و حمایت و منابع لازم برای کارکرد موثر را فراهم می آورد.	انطباق بیرونی
20-ارزیابی توسط واحدهای بیرونی	ارزیابی مطلوب از مدرسه توسط افراد، سازمانها و گروهها در اجتماع و در محیط عمومی که مدرسه در آن فعالیت می کند.	انطباق بیرونی
21-پایایی	توانایی مدرسه برای نگهداری ساختارها، سازمانها و گروهها در اجتماع و در محیط عمومی که مدرسه در آن فعالیت می کند.	الگوهای فرهنگی
22-نفوذ مشترک	توانایی مدرسه برای نگهداری ساختارها، کارکردها و منابع خاص در طول زمان و مخصوصا”درطول دوره های فشار	حفظ یکپارچگی
23-تاکید بر بازآموزی و توسعه	میزان مشارکت اعضای مدرسه در تصمیم گیریهایی که آنها را مستقیما” تحت تاثیر قرار می دهد.	دستیابی به هدف
24-تاکید بر موقعیت	میزان ارزش که مدرسه برای نیل به اهداف موجود و جدید قایل می شود.	دستیابی به هدف