روشهای تربیتی اردوها
یکی از مسائلی که در اردوها نقش سازندهای ایفا میکند روشهای تربیتی اردو میباشد با انجام این روشها ما میتوانیم به اهداف و نتایجی که از قبل طرح ریزی نمودهایم برسیم.
مؤلف کتاب اردوهای تربیتی روشهایی ارائه کرده است که میتواند راهنمای عمل برای مربی باشد اما به نظر میرسد که روشهای تربیتی بعد و دامنه وسیع تری را در بر میگیرد. روشهایی که در ذیل آمده است فقط میتواند چارچوب فکری ما را بسازند.
انجام روشهای تربیتی به خلاقیت و ذوق مربی و استعدادها و موقعیت هر منطقه و سن دانش آموزان بستگی دارد ولی باید اذعان کرد ما دانش آموزان را به اردو میبریم تا آنها را تربیت کنیم و اگر روشهای مناسب و سازنده نداشته باشیم، نه تنها برگزاری اردوها جنبه مثبت و سازندهای ندارد بلکه بعضی اوقات بسیار مضر و تخریب کننده است زیرا به تجربه ثابت شده است که در خلال فرصتهای اردویی، دانش آموزان از همسالان خود حقهها و حرفهای زشت و رکیک یاد خواهند گرفت و گاهی هم تربیت منفی برای آنان ایجاد میشود که برطرف کردن این نقیضه بسیار مشکل و یا علاج ناپذیر میشود و ممکن است تا آخر عمر گریبانگیر فرد باشد.
1- تأکید بر تشویق : به طور کلی سعی میشود زمینهای در اردو پدید آید که فرد دست به عمل نیک و خوبی بزند و آن عمل مورد تشویق و تقدیر قرار گیرد تا از این رهگذر، ضمن تقویت شدن آن عمل خوب در خود به دیگران نیز به صورت یک « ارزش » معرفی شود. لذا بیش از آنچه که به نقاط ضعف بچهها توجه شده تا با انتقاد از آن به اصلاحش بپردازیم به حسنات و نقاط قوت آنها نیز عنایت میشود.
2- الگو سازی : عمل مربیان و نیز برنامههایی چون « زندگی نامه » یا « معرفی نمونهها » مشمول این روش میشوند. افزون بر اینکه تقدیرهای مکرر از اعمال خوب بچهها نیز از این حالت را ایجاد خواهد کرد.
3- رقابت : این رقابتها که بیشتر جنبه گروهی دارد در برنامههایی چون « اندیشه و نظر »، « مناظره »، « مسابقات ورزشی » و فعالیتهای هنری در « جشن عصرانه » و. .. قابل ملاحظه است.
4- صحبت خصوصی و موعظه : یکی از وظایف مربیان در خلال همه برنامهها این خواهد بود که در فرصتهای مناسب و با « بهانه »های حساب شده در گوشهای خلوت به اندرز دادن برادرانه بنشینند. البته به این نکته توجه خواهد شد که در این کار افراط نشود و حالت آمرانه یا تحقیر دانش آموز را نداشته باشد.
5- تربیت جمعی : بیشتر برنامههای اردو به گونهای است که کوشش میشود هر فرددر درون جمع و با مایه گرفتن از روح جمعی رشد یابد، سازگار شود، ارتباط برقرار کند، روابط عاطفی داشته باشد وخلاصه به گونهای غیر مستقیم در خلال فعالیتهای جمعی، که بسیار هم مطلوب خواهد بود، به رشدی متعادل و مطلوب دست یابد.
6- صحبت : ابزار دائمی مربیان خوشروئی، مهربانی، لبخند و. .. خواهد بود، هر چند که شاید به وقت لازم برخوردی نه چندان خوش داشته باشند. اما آنچه در خصوص « ویژگیهای مربیان » گفته خواهد شد علاوه برتذکرات و پیشنهادهایی که در خلال برنامهها می آید و نیز روح کلی همه برنامهها، چنین روشی یا حالتی را از مربیان می طلبد. پس مربی آنچنان در این راه پیش میرود تا اینکه « خارها » را هم مثل « گل » میکند.
7- تفریح و شادی : قسمتهای عمدهای از برنامهها دارای فضایی شادی بخش هستند و این برخورد در برنامههای چون « ورزش »، « جشن عصرانه » و. .. حاصل میشود. ایجاد چنین فضاهایی با تأکیداتی که در شخصیت و ویژگی مربیان شده است میتواند به ایجاد زمینهای برای همراهی و هماهنگی بیشتر بچهها با روند فکری و اخلاقی اردو یاری رساند و قدرت پذیرش آنها را بالا ببرد.
8- تکریم شخصیت : اساساٌ در این اردو بچهها دچارا تحقیر یا از دست دادن شخصیت نمیشوند. جنبههای متعددی چون روحیات مربیان، آزادی دادن، زور نگفتن، مهربانی کردن، حرف آنها را پذیرفتن و. .. که در خلال برنامهها و تذکرات وجود دارند این حالت را در بچهها ایجاد میکنند.
9- ایجاد فضای معنوی : در لحظاتی چون « شب نشینی در جنگل » با خواندن دعا و نماز و. .. به تحریک حس اخلاقی و روحانی افراد پرداخته میشود.
10-در اردو زمینهها و فرصتهای زیادی نصیب بچهها میشود تا بتوانند تشخیص طلبی کنند، ارائه نقش نمایند، خود را به نمایش بگذارند و. .. همچنین به طور مکرر به بچهها میدان داده میشود که حرف بزنند، بیندیشند، اظهار نظر کنند، پیشنهاد بدهند، استعداد و ذوق خود را به کار بیندازند و خلاصه به نحوی خود را در جمع مطرح کنند و مورداستقبال
سایرین قرار گیرند. » [1]
[1] – کریمی، قاسم / سبزه پرورد، پروانه، اردوی تربیتی چگونه و با کدام برنامه ؟
